Egzema. Co to jest? Jak leczyć? Objawy i przyczyny

Egzema jest chorobą niezakaźną, co oznacza, że zarażenie się nią od drugiej osoby jest niemożliwe. To jednocześnie bardzo uciążliwa choroba, której leczenie jest bardzo uporczywe. Egzema jest powodem powstawania suchych plam na ciele, pękających, swędzących i niezwykle bolesnych. Leczenie egzemy możliwe jest tylko przy wsparciu odpowiedniego dermatologa oraz alergologa, jako że często to konkretny czynnik drażniący doprowadza do rozwoju egzemy. Co warto o niej wiedzieć? 

Egzema – co to jest? 

Egzema, nazywana również wypryskiem, jest chorobą nieinfekcyjną, która dotyczy skóry. Powstaje na skutek stanu zapalnego w obrębie warstwy brodawkowatej skóry właściwej oraz naskórka. Egzemą nazywa się raczej całą grupę chorób dermatologicznych, w których występuje rzeczony stan zapalny wierzchniej części skóry. Rodzaj egzemy jest wywoływany przez różne czynniki – zaczynając od reakcji alergicznej, idąc aż do zaburzeń w działaniu układu odpornościowego. Egzema różnie objawia się u różnych ludzi – u dzieci np. częściej przyjmuje postać AZS, a u dorosłych egzema może mieć wiele „twarzy”. Co trzeba wiedzieć o egzemie? 

Przyczyny powstawania egzemy 

Przyczyny egzemy mogą być alergiczne lub niealergiczne. W przypadku pierwszym muszą być jakieś alergeny, które muszą sprawiać, że dochodzi do rozwoju egzemy. W drugim przypadku z kolei mówi się m.in. o długotrwałym kontakcie ze związkami chemicznymi i podrażnieniu skóry. Egzemę można również podzielić inaczej: 

1.    Egzema egzogenna – powstaje w wyniku z czynnikiem zewnętrznym, takim jak składnik odzieży, jedzenia czy kosmetyków
2.    Egzema endogenna – ma podłoże wewnętrzne, a powodem są często genetyczne predyspozycje lub zaburzenia hormonalne. 

Żeby w ogóle rozpocząć leczenie – ważne jest rozpoznanie odpowiedniej odmiany choroby. Co istotne – egzema nie jest chorobą, którą można się zarazić, ponieważ nie ma przyczyn infekcyjnych. 

Objawy egzemy 

Główne objawy egzemy mogą przypominać objawy, które występują w AZS, czyli atopowym zapaleniu skóry. Do objawów, które najczęściej występują w egzemie, zalicza się między innymi: 

1.    Świąd skóry 
2.    Suchość skóry
3.    Obrzęk 
4.    Zaczerwienienie
5.    Grudki na skórze 
6.    Pieczenie 
7.    Pęcherzyki na skórze 
8.    Wrażliwość oraz tkliwość na skórze 

Zazwyczaj pierwsze objawy to powstanie rumienia oraz obrzęku skóry, a całość bardzo swędzi. W kolejnych etapach choroby dochodzi do przekształcenia się wszystkiego w czerwone plamy i zaczyna pojawiać się uczucie pieczenia. Skóra staje się podatna na uszkodzenia mechaniczne, a drapanie może doprowadzać do poważnych ran na skórze. Chociaż egzema może występować tak naprawdę na całym ciele – najczęściej zauważa się ją na dłoniach, twarzy, stopach oraz rękach. 

Diagnozowanie oraz leczenie egzemy 

W przypadku zauważenia u siebie niepokojących objawów – należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza rodzinnego, a ten powinien skierować nas do dermatologa oraz alergologa. Ważne będzie wykonanie wielu badań, aby ustalić, co jest powodem rozwoju choroby. Wśród nich wymienia się między innymi: 

1.    Morfologia krwi obwodowej
2.    Stężenie CRP
3.    Stężenie IgE całkowitego 
4.    Stężenie swoistych IgE 

Dopiero wtedy możliwe jest rozpoczęcie leczenia, które dopasowane jest do problemu. Zazwyczaj najważniejsze jest wyeliminowanie czynnika, który doprowadza do egzemy (jeśli oczywiście jest to postać egzogennej egzemy). Wtedy konieczne jest także zastosowanie odpowiedniej pielęgnacji, aby łagodzić powstałe objawy. Z kolei, jeśli jest to postać endogennej egzemy, konieczne może okazać się zastosowanie specjalnych leków, które łagodzą objawy i mogą wyleczyć problem. Często są to maści punktowe, ale również stosowanie takich leków jak np. przeciwhistaminowe, glikokorykosteroidy czy inhibitory kalcyneuryny. 
Warto uzupełniać terapię zmianami diety oraz zastosowaniem ziół – dlatego poleca się spożywanie posiłków bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3 (lub ich suplementację), ze względu na ich działanie przeciwzapalne. Pomóc może również picie ziołowych naparów, takich jak np. rumianek, nagietek czy szałwia, które mają takie samo działanie jak kwasy omega-3. 
Nieleczona egzema może prowadzić do rozniesienia się na większe obszary skóry, ale może doprowadzić także do przewlekłych zmian zapalnych i nadkażenia. Zdecydowanie też, jeśli nie zajmiemy się problemem, może to wpływać na naszą psychikę – to doprowadzi do pogorszenia funkcjonowania w społeczeństwie oraz do istotnego obniżenia się jakości naszego życia. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Nikodem Sikorski